Küba'nın bugünkü sorunu: Yaratmak veya yanılmak -Pascual Serrano

Pascual Serrano, bu yazısında, Raul Castro dönemi reformlarını “Küba
kapitalizme dönüyor” şeklinde yansıtan medya kampanyası karşısında,
güncel durumun soğukkanlı bir değerlendirmesini sunuyor. Raul
Castro’nun, ülkenin gıda,barınma ve üretimdeki kritik sorunlara
değinerek, verime göre ücret, tarım arazilerinin kooperatif, kendi
hesabına çalışan çiftçi ve özel girişime açılması gibi reformlar ilan
etmesi “Küba kapitalizme geri mi dönüyor” sorularını gündeme getirmişti…

Raul Castro’nun Küba Parlamentosu’nda yaptığı konuşma, bir ülkenin
içinde bulunduğu durumu, samimi ve dürüst bir şekilde gözden geçirilişi
ve her iki ideoloji tarafından da saptırılabilecek, analizlere açık bir
hipotezdi.

Aslında, yabancı basının ve analistlerin, dikkatlerini verdikleri
ve Raul tarafından parlamentoda açıklanan kararlar, bir önceki bütün
hafta boyunca, farklı parlamento komisyonları tarafından
gerçekleştirilen kolektif bir çalışmanın ürünüydü. Ülkenin içinde
bulunduğu durum, içten ve dürüst bir şekilde gözden geçirilmiş,
düzenlemeler ortak ve bütün üyelerin sınırsız katılımı ile yapılmış
olmasına rağmen, Kübalılar her iki ideoloji tarafından çarpıtılmış
analizlere maruz kalmaya devam ediyor.


Şüphesiz Raul’un tarzı, içten ve bütünleştiriciydi. Kübalı
yöneticilerinin içine su serpti. Şayet sorunlara dönemsel ve yüzeysel
yaklaşılmış olunsaydı, bu oradakileri daha fazla şaşırtırdı. Çünkü
adanın siyaseti, derinlerdeki gerçek problemleri keşfetmek ve onlara
kolektif bir ruh ile çözümler aramaktır.

Elbette bu, sağlıklı bir yaklaşım. Biz yaşadığımız coğrafyada buna
alışık değiliz. Genel panorama içinde hükümet yetkilileri, aksi ve
kötülükleri önceden keşfetme eğilimine sahip muhalefetin karşısında,
daima dik başlı, üstün, zafer kazanmış gibi karakterize edilir. Neler
olup bittiğini anlamakta, tekme attıkları canı sıkkın vatandaşa
bırakılır.

Küba Parlamentosu’nun bu son oturumunda; yakıcı konut eksikliği,
tarım, çalışma hayatı, verimlilik ve Kübalıların karşılaştıkları diğer
sorunlar görüşüldü. Bunlar da, ülkenin temel prensiplerinden geri
dönülmesine yol açacak şeyler değil.


“Herhangi birinin, sosyalizmin nasıl inşa edildiğini bildiğine
inanmış olması çok önemli bir yanlış olurdu.” Fidel Castro’nun gazeteci
İgnacio Ramonet’ın bir sorusuna verdiği bu cevap, yapılmak istenen bazı
değişimleri onaylayacaktır. Fidel bu cevabı ile Küba’nın kendine özgü
yolunu, sık sık tekrarladıkları temel değerlerini bırakmaksızın,
aramaya devam edeceğini ima ediyordu.

Parlamentoda ilan edilen yeni girişimler arasında ücretler,
planlanan hedefin yerine getirilmesine bağlanıyor. Raul, şöyle
düşünüyor: “İşçinin kendisini, üretim tarzının sahibi gibi hissetmesi,
ne sadece teorik açıklamalara –48 yıldır sürdürdüğümüz gibi – ne de
onun fikrinin hesaba katılmasına bağlı. Onların gelirlerinin,
üretimdeki kişisel katkılarıyla orantılı olması çok önemli ve
biçimlendirilmiş sosyal amacın, işin merkezi tarafından yerine
getirilmesi, yani, var olan hizmetlerin yararına ve hedeflenen üretime
ulaşmak.”

Raul Castro; efsanevi komünist eşitlik de “bir sömürü biçimi
olabilir: Böyle bir durumda, sistem için işçi, iyi bir işçi, ama işçi
için iyi sistem iyi değildir ve daha da kötüsü belirsiz olmasıdır”
dedi. Ayrıca parlamento, gıda üretimini artırmak için tarım alanında,
kullanılabilecek tüm olası biçimleri yeniden şekillendirdi. Sosyalist
sistemden vazgeçildiğini göreceklerini sananlar, biliyor olmalılar ki,
Küba’da bu alışılmadık bir durum değil. Küba’da şeker üretimi toprak
sahipleri tarafından daima öne çıkarıldı. Şimdide, sosyalist köylü
hareketleri, haklarına dayanarak son örnekte olduğu gibi, tütün
üretimine devam edilmesini, kendi adına çalışan köylü veya devlet
şirketi, şayet olursa kooperatif kim toprakta çalışıyorsa toprağın onun
olmasını talep ettiler.

Küba devrimini de içine çeken, Simon Bolivar’ın “Yanılıyoruz ya da
yaratıyoruz” deyişi, Küba ile Venezüella arasında cereyan eden birçok
etkileşimden biri olacağa benzer.